Αιμοκάθαρση κατ' οίκον

Κατά την αιμοκάθαρση (ΑΚ), το μηχάνημα αφαιρεί μια μικρή ποσότητα αίματος από το σώμα σας διαμέσου μιας βελόνας ή ενός καθετήρα. Στη συνέχεια, το φίλτρο αιμοκάθαρσης καθαρίζει το αίμα σας αφαιρώντας τα βλαβερά προϊόντα του μεταβολισμού και τα πλεονάζοντα υγρά. Τέλος, το καθαρό αίμα επιστρέφει στον οργανισμό σας. Η αιμοκάθαρση (ΑΚ) μπορεί να διεξαχθεί κατ’ οίκον, ιδανικά με τη βοήθεια ενός φροντιστή, δίνοντας σας την ευελιξία να προσαρμόσετε το πρόγραμμα θεραπείας σας σύμφωνα με το διαθέσιμο χρόνο και τις καθημερινές σας δραστηριότητες, ώστε να συνεχίσετε μια φυσιολογική ζωή. Αυτή η διαδικασία ονομάζεται αιμοκάθαρση κατ' οίκον (ΑΚ κατ' οίκον).

Ενδέχεται να υποβάλλεστε σε συνεδρίες κατ’ οίκον αιμοκάθαρσης, 3 έως 6 φορές την εβδομάδα για 2,5 με 4 ώρες τη φορά. Ο ιατρός σας μπορεί να σας συμβουλεύσει να αυξήσετε τη διάρκεια των συνεδριών σας, αλλά να μειώσετε τον αριθμό τους ανά εβδομάδα. Είναι σημαντικό να συνεχίσετε τις τακτικές επισκέψεις στο νοσοκομείο ή την κλινική καθ’ όλη τη διάρκεια της θεραπείας σας, προκειμένου να βεβαιωθείτε ότι όλα λειτουργούν σύμφωνα με το πλάνο σας.

Συγκριτικά με την αιμοκάθαρση σε κέντρο, μπορείτε να εξοικονομήσετε το χρόνο που θα δαπανούσατε στις μετακινήσεις σας από και προς το νοσοκομείο ή την κλινική, απολαμβάνοντας την άνεση του χώρου σας κατά τη θεραπεία. Με τη διαθέσιμη τηλεφωνική υπηρεσία απο το νοσηλευτικό προσωπικό για παροχή βοήθειας εάν χρειαστεί, μπορείτε να αισθάνεστε άνετα που επιλέξατε την αιμοκάθαρση κατ’ οίκον. 

Παρά τα προαναφερθέντα οφέλη, η αιμοκάθαρση κατ’ οίκον περιλαμβάνει και μερικά ειδικά ζητήματα που θα πρέπει να έχετε υπόψη, στη συζήτηση με τον ιατρό σας προκειμένου να αποφασίσετε αν η κατ’ οίκον αιμοκάθαρση είναι κατάλληλη για εσάς. 

Αν επιλέξετε την αιμοκάθαρση κατ’ οίκον, θα χρειαστείτε κάποιο χώρο στο σπίτι σας για το μηχάνημα αιμοκάθαρσης καθώς και για τις υπόλοιπες προμήθειες του υλικού που απαιτείται. Ενδεχομένως να κάνετε προσαρμογές στην υδραυλική και ηλεκτρική σας εγκατάσταση, για να είναι εφικτή η διαχείριση της ποσότητας νερού που χρησιμοποιεί το μηχάνημα αιμοκάθαρσης κατά τη διάρκεια της θεραπείας. Επίσης, θα χρειαστεί η εισαγωγή δύο βελόνων, είτε από εσάς είτε από τον φροντιστή σας, κάθε φορά που υποβάλλεστε σε κάθαρση. Θα πρέπει να μιλήσετε με τον ιατρό σας σχετικά με την προετοιμασία σας, τόσο ψυχικά όσο και σωματικά, γι' αυτήν τη διαδικασία. 

Εξαιτίας αυτών αλλά και άλλων ειδικών ζητημάτων, η εκπαίδευση για την αιμοκάθαρση κατ’ οίκον διαρκεί περισσότερο από την εκπαίδευση για την περιτοναϊκή κάθαρση (ΠΚ). Συνήθως 4-6 εβδομάδες. 

Όσον αφορά στο πώς θα νιώθετε ενώ υποβάλλεστε στη θεραπεία, μπορεί να αισθανθείτε έναν ήπιο πόνο κατά την εισαγωγή των βελονών, να έχετε ενοχλητικές κράμπες στα κάτω άκρα, να νιώσετε κόπωση ή και ναυτία μετά τη θεραπεία. Η ίδια η θεραπεία δεν είναι επώδυνη.

Πριν ξεκινήσουν οι θεραπείες θα χρειαστεί να υποβληθείτε σε μια χειρουργική επέμβαση, κατά την οποία θα δημιουργηθεί ένα σημείο προσπέλασης κάτω από το δέρμα σας, που ονομάζεται αρτηριοφλεβική αναστόμωση. Μέσω της αρτηριοφλεβικής αναστόμωσης το αίμα σας εξέρχεται από τα αιμοφόρα αγγεία, φιλτράρεται μέσω του μηχανήματος αιμοκάθαρσης και κατόπιν εισέρχεται καθαρό στα αιμοφόρα αγγεία σας. Η πρόσβαση σε αυτήν την αρτηριοφλεβική αναστόμωση επιτυγχάνεται εισάγοντας δύο βελόνες στα αιμοφόρα αγγεία σας στο συγκεκριμένο σημείο.

Υπάρχουν τρεις διαφορετικοί τύποι προσπέλασης για την εφαρμογή της αιμοκάθαρσης: με αρτηριοφλεβική αναστόμωση, με μόσχευμα και με καθετήρα αιμοκάθαρσης. Ο κάθε τύπος προσπέλασης έχει τα δικά του πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα, τα οποία θα πρέπει να συζητήσετε με την ομάδα επαγγελματιών υγείας, για να αποφασίσετε ποια επιλογή θα είναι πιο ασφαλής και αποτελεσματική για εσάς. Συνήθως η αρτηριοφλεβική αναστόμωση θεωρείται η πρότυπη επιλογή στα περισσότερα κέντρα αιμοκάθαρσης.

Αρτηριοφλεβική αναστόμωση

- Η αρτηριοφλεβική αναστόμωση είναι συνήθως η καλύτερη επιλογή, επειδή χρησιμοποιούνται τα δικά σας αιμοφόρα αγγεία, επιτρέποντας την καλή ροή του αίματος κατά τη θεραπεία. Επίσης υπάρχουν μικρότερες πιθανότητες λοίμωξης. 

- Ο χειρουργός θα συνδέσει μία από τις αρτηρίες σας σε μια φλέβα κάτω από το δέρμα στο πάνω ή κάτω μέρος του βραχίονά σας. 

- Αυτή η επέμβαση θα πρέπει να γίνει τουλάχιστον 2-3 μήνες πριν από την ημερομηνία έναρξης της αιμοκάθαρσής σας. 

- Κατά τη διάρκεια της κάθαρσης, το μη φιλτραρισμένο αίμα θα εξέλθει από τα αιμοφόρα αγγεία σας μέσω μίας βελόνας που είναι συνδεδεμένη στην αρτηριοφλεβική σας αναστόμωση και το καθαρό αίμα θα επιστρέψει στο σώμα σας μέσω μιας δεύτερης βελόνας, που είναι επίσης συνδεδεμένη στην αρτηριοφλεβική σας αναστόμωση. 

Μόσχευμα

- Για να δημιουργηθεί ένα μόσχευμα, ο χειρουργός θα χρησιμοποιήσει ένα τμήμα ιατρικού σωλήνα, για να συνδέσει μία από τις αρτηρίες σας σε μία από τις φλέβες σας. Αυτό το μόσχευμα θα τοποθετηθεί κάτω απο το δέρμα σας είτε στον βραχίονα είτε στο πόδι σας.  

- Κατά τη διάρκεια της κάθαρσης, το μη φιλτραρισμένο αίμα θα εξέλθει από τα αιμοφόρα αγγεία σας μέσω μίας βελόνας που είναι συνδεδεμένη στο μόσχευμά σας και το καθαρό αίμα θα επιστρέψει στο σώμα σας μέσω μιας δεύτερης βελόνας, που είναι επίσης συνδεδεμένη στο μόσχευμά σας.

Καθετήρας

- Οι καθετήρες συνήθως είναι προσωρινοί και χρησιμοποιούνται μόνο ενώ περιμένετε να δημιουργηθεί η αρτηριοφλεβική αναστόμωση ή το μόσχευμα. 

- Ο καθετήρας θα τοποθετηθεί μέσα σε μια φλέβα, είτε στο λαιμό είτε στο στήθος σας. Το άκρο του καθετήρα θα εξέλθει από το δέρμα σας και θα συνδεθεί στο σετ γραμμών του μηχανήματος αιμοκάθαρσης. 

- Οι καθετήρες δε συνιστώνται για μακροχρόνια χρήση διότι μπορεί να σας θέσουν σε υψηλότερο κίνδυνο πήξης και μόλυνσης του αίματος και παρέχουν πιο αργό ρυθμό ροής. 

Ανάλογα με την κατάσταση των αγγείων σας και τη γενική σας υγεία, ο ιατρός θα μπορέσει να επιλέξει τον τύπο προσπέλασης που σας ταιριάζει καλύτερα. Αν ο ιατρός σας αποφασίσει ότι χρειάζεστε μια αρτηριοφλεβική αναστόμωση ή ένα μόσχευμα, θα πρέπει να προγραμματίσετε την επέμβαση πριν από την ημερομηνία έναρξης της αιμοκάθαρσής σας.

Ανεξάρτητα από το είδος που θα επιλέξετε, θα πρέπει να προστατεύετε το σημείο προσπέλασης από υπερβολική πίεση, μικρόβια και λοιμώξεις. Θυμηθείτε να καθαρίζετε τα χέρια σας πριν ακουμπήσετε το σημείο προσπέλασης και να ελέγχετε τακτικά για σημεία οιδήματος και ερεθισμού. Αν υποψιάζεστε τέτοια προβλήματα, επικοινωνήστε αμέσως με το νοσηλευτικό προσωπικό. Αυτό ισχύει για όλες τις επιλογές θεραπείας κάθαρσης.

Θα έχετε έως έναν βαθμό τον έλεγχο της θεραπείας σας, επιλέγοντας ένα πρόγραμμα που ταιριάζει στην κοινωνική και επαγγελματική σας ζωή. Αν το συνταγογραφήσει ο ιατρός σας, θα έχετε τη δυνατότητα να υποβάλλεστε σε θεραπεία κάθαρσης συχνότερα και για μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα συγκριτικά με τις θεραπείες στο κέντρο. Μπορείτε να υποβάλλεστε σε θεραπείες με μεγαλύτερη διάρκεια και πιο αργό ρυθμό, ώστε να είναι πιο ήπιες για τον οργανισμό σας προσομοιάζοντας τους νεφρούς, οι οποίοι λειτουργούν 24 ώρες την ημέρα. Αυτός ο τρόπος θεραπείας μπορεί να μειώσει τις αρνητικές παρενέργειες, να σας βοηθήσει να αισθάνεστε καλύτερα και περισσότερο δραστήριοι, παρέχοντάς σας και μεγαλύτερη διατροφική ευελιξία.

Εκτός από τα οφέλη της αιμοκάθαρσης κατ’ οίκον θα πρέπει να γνωρίζετε ότι υπάρχουν και ορισμένα ειδικά ζητήματα για αυτή τη θεραπεία όπως:

- Οι βελόνες που θα πρέπει να εισάγονται στην κάθε θεραπεία, μπορεί να σας προκαλούν δυσφορία, αν τις φοβάστε.

- Σχεδόν όλοι οι ασθενείς που υποβάλλονται σε αιμοκάθαρση κατ’ οίκον χρειάζονται τη βοήθεια ενός φροντιστή.

- Οι θεραπείες σας θα διεξάγονται μακριά από την ομάδα επαγγελματιών υγείας.

- Θα χρειαστεί να αποθηκεύετε στο σπίτι σας τον εξοπλισμό αιμοκάθαρσης και επαρκή ποσότητα υλικών.

Όλα αυτά τα οφέλη και τα ειδικά ζητήματα θα πρέπει να συζητηθούν με τον ιατρό σας, ώστε να πάρετε μια απόφαση που ταιριάζει στις ιατρικές σας ανάγκες και τον τρόπο ζωής σας.